Jak zauważono wcześniej, w opiniach większości i sympatiach politycznych znacznej części najmłodszych grup respondentów biorących udział w badaniach dokonywało się w minionych dwóch–trzech latach poprzedzających wybory 2015 roku przeorientowanie poglądów ku narodowemu konserwatyzmowi, objawiających się wzmocnieniem niechęci do „obcych”, w szczególności innych, takich jak imigranci i uchodźcy, społeczności odmiennej rasy i religii, homoseksualiści, i nasilił się brak akceptacji dla nienaturalnych sposobów regulowania prokreacji.
Znaczące wzmocnienie takich opinii odnotowano w badaniach bezpośrednio poprzedzających wybory jesienią 2015 roku. Do ostatecznego sukcesu wyborczego partii konserwatywno-narodowych przyczyniło się aktywne poparcie ugrupowań młodzieży wyznających, a może jedynie demonstrujących, wskazane wyżej stanowiska. Te grupy młodzieży rozwijały swoją aktywność pod protektoratem ugrupowań konserwatywno-narodowych wyrażających obietnice powyborczego rewanżu. W przedwyborczych badaniach właśnie wśród młodych ludzi sympatyzujących z partią Prawo i Sprawiedliwość odnotowano znaczące zmiany w nasileniu opinii dotyczących wzrostu akceptacji dla radykalizacji prawa wobec aborcji, zwiększenia niechęci wobec przedstawicieli środowisk LGBT (lesbian, gays, bisexual and transgender) i dramatycznego spadku aprobaty dla przyjmowania uchodźców. W opiniach tych grup najliczniej instrumentalizowano korzyści z polskiego członkostwa dostrzegane jako możliwości łatwego zarobkowania, swoboda podróżowania i ograniczona kontrola społeczna z pominięciem społecznych i politycznych wartości wiążących się z obecnością ich kraju w Unii.
W cytowanym już sondażu zadano pytanie, co jest w ocenie respondentów ważniejsze: „zapewnienie zdolności do działania całej Unii nawet kosztem ograniczenia niezależności państw członkowskich Unii” czy „ochrona niezależności państw członkowskich UE, nawet kosztem ograniczenia zdolności do działania UE jako całości”. Najmłodsi respondenci tego badania (w wieku 18–24 lat) zdecydowanie częściej (61%) niż ogół badanych (43%) wskazali na opinię zawierającą priorytet ochrony niezależności państwa nad zachowaniem spoistości Unii Europejskiej, przy równoczesnym zdecydowanym odrzuceniu realnego wystąpienia z tej struktury.
W raporcie Eurobarometru z 2017 roku odnotowano, że 62% ogólnej próby obywateli polskich czuje się zarówno Polką/ Polakiem, jak i Europejką/Europejczykiem.
W 2016 roku odnotowano opinię, że choć głos Polski nie liczy się na równi z opiniami innych państw wspólnoty, to jednak jej pozycja w Unii stale się umacnia i wzrasta. Opinie takie upowszechniały się od końca lat 90. XX wieku. W kwietniu 2018 roku po raz pierwszy odnotowano, w wynikach badań opinii, oznaki niepokoju o następstwa polskiej polityki wobec Unii (30%) i obawy o możliwość zachowania osiągniętej pozycji. Wysokie (34%) odsetki braku odpowiedzi wskazują na wzrost dezorientacji wyrażającej się w niezdolności określenia celów tej polityki wśród najmłodszych wyborców. Większość respondentów (58%) w przywołanym badaniu w odpowiedzi na pytania dotyczące polityki zagranicznej państwa wskazywała na potrzebę poprawy współpracy w ramach Unii Europejskiej. W sprzeczności z tym wynikiem stoi udział wypowiedzi (57%) pozytywnie oceniających politykę, jaką prowadzi polska administracja na forum unijnym; dlaczego więc pojawiają się tak liczne postulaty poprawy tej polityki, skoro jest tak dobra? Wiosną 2017 roku przewodniczący Komisji Europejskiej Jean- -Claude Juncker przedstawił pięć scenariuszy kierunków zmian w przygotowywanym planie reformy Unii Europejskiej. Scenariusze miały stanowić zaproszenie do rozważań o zasobach zbiorowej wyobraźni, inspirować dyskusję nie tylko nad kondycją unijnych instytucji, lecz także nas – Europejczyków. Zainicjowana dyskusja dawała sposobność do ujawnienia społecznych wyobrażeń o sensie, celu i znaczeniu projektu jednoczenia kontynentu europejskiego, również o dojrzałości Europejczyków do jego kontynuowania. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, przeprowadzono sondaże preferencji tych scenariuszy. Uzyskane wyniki wykazały zarówno wśród Polaków, jak i wśród ogółu młodych unijnych obywateli potrzebę zmiany polegającą na ograniczeniu wielości polityk leżących w kompetencjach Unii na rzecz delegowania znacznej ich części do kompetencji krajów członkowskich. Wybory te były w większości uzasadniane potrzebą zwiększenia spoistości Unii wokół takich problemów, jak obronność, ochrona środowiska, transport, migracje – które ze swej istoty nie mogą być rozwiązywane w granicach poszczególnych krajów. Opinie uzyskane w badaniu młodych polskich respondentów nie odbiegały od wyników ogółu młodych Europejczyków z pozostałych państw członkowskich. Niezależnie od statusu edukacyjnego i zapewne wiedzy o funkcjonowaniu UE biorący udział w polskim sondażu wykazywali brak zainteresowania scenariuszem kontynuacji dotychczasowego funkcjonowania Unii, ale równocześnie częściej niż starsze generacje sceptycznie odnosili się do realizacji podejmowanej reformy, przewidując, że na kontynuacji się skończy. Najczęściej wskazywany jako korzystny dla reformy przyszłości Unii był scenariusz czwarty: „robić mniej, ale efektywniej”; zawierał on przewidywania analogiczne do uzyskanych od młodych obywateli pozostałych krajów członkowskich. Znaczna część zarówno polskiej młodzieży, jak i jej unijnych rówieśników przewidywała, że taki kierunek zmian w reformowanej Unii nie znajdzie zastosowania. Może to oznaczać, że nie tylko młodzi Polacy, ale ogół unijnego społeczeństwa nie pokłada dostatecznie silnej wiary w możliwość opracowania i wdrożenia w praktykę unijną istotnych zmian mogących spełniać przedstawione w Białej Księdze oczekiwania obudzenia powszechnej debaty na temat przyszłości Unii.
Źródło zdjęcia: Adobe Stock
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.